Vriend geeft geld niet terug? Zo kunt u geleend geld terugvorderen
Heeft u geld uitgeleend aan een vriend of familielid, maar geeft deze vriend uw geld niet terug? Ook niet na het herhaaldelijk vragen om uw geld? Het komt helaas vaak voor dat ‘vrienden’ het niet al te nauw nemen met het inlossen van hun schulden. In de veronderstelling dat u iemand helpt, wordt u dan in principe gewoon opgelicht. De zogenaamde vriend denkt dat deze hier mee weg kan komen, want de afspraken staan immers toch niet zwart op wit.
Gelukkig biedt de wet mogelijkheden om uw geld terug te halen, ook bij mondelinge afspraken. Wel is het belangrijk dat u kunt aantonen dat er een lening heeft plaatsgevonden. Zonder enig bewijs wordt het lastig, maar in de praktijk is bewijs vaak eenvoudiger te verzamelen dan u denkt. En kunt u hiervoor ook een incassobureau inschakelen. In dit artikel leest u alles wat u moet weten over geleend geld terugvorderen én welk bewijs u nodig heeft.
Geleend geld terugvorderen in het kort
- Een leenovereenkomst is altijd geldig, ook wanneer u hierover niets schriftelijk heeft vastgelegd.
- U moet het bestaan van de lening wel kunnen bewijzen als de tegenpartij dit ontkent. Zonder bewijs kunnen wij uw zaak uiteraard niet aannemen.
- In de meeste gevallen is het bestaan van de overeenkomst te bewijzen met bankafschriften, WhatsAppberichten of reacties op uw terugbetaalverzoeken.
- In het uiterste geval kunt u dus bij de rechter uw recht halen en terugbetaling afdwingen. (eventueel door beslag te leggen op eigendommen).
- Om op een vriendelijke en respectvolle manier geleend geld terug te vorderen kunt u gebruik maken van onze incassoservice. Ook kunt u eventueel zelf een ingebrekestelling sturen.
Wat kan ik doen als een vriend geld niet terug geeft?
Er zijn veel gevallen denkbaar waarin u een goede vriend of een kennis geld uitleent. Het kan bijvoorbeeld gaan om een situatie waarin iemand in scheiding zit en tijdelijk geld nodig heeft tot het huis is verkocht. U leent zo iemand dan € 5.000,- en spreekt af dat u wordt terugbetaald op het moment het huis is verkocht. Het slimst is dan om de afspraken op papier te zetten, maar onder vrienden is dat natuurlijk helemaal niet gebruikelijk. U vertrouwt elkaar immers, toch?
Maar als dan na een aantal maanden het huis is verkocht, moet u nog steeds wachten op uw geld. U komt uw vriend tegen en vraagt ernaar, en stuurt later nog eens een WhatsAppbericht. En in plaats van dat u dan uw geld ontvangt, negeert deze persoon u of krijgt u flauwe smoezen. Wat nu?
In dit geval is het goed om te weten dat u deze persoon altijd aan uw afspraak kan houden. Zelfs als het gaat om een vage afspraak (betaal terug als je kan), de lening versterkt is in contant geld en er niets schriftelijk is vastgelegd. In het uiterste geval kunt u dan terugbetaling afdwingen via de kantonrechter en beslag laten leggen op eigendommen. Voordat u dat doet is het echter slimmer (en wat vriendelijker) om eventueel eerst zelf een betaalherinnering te sturen of uw vordering uit te besteden aan een incassobureau.
Leenovereenkomsten zijn altijd rechtsgeldig
Volgens de wet geldt: afspraak is afspraak. Dus op het moment u met iemand iets afspreekt over een lening, dan is deze persoon verplicht de lening terug te betalen. Het hele concept van een lening veronderstelt immers dat deze ook wordt terugbetaald, want anders spreken we niet van een lening, maar van een gift. Volgens de wet is er sprake van een leenovereenkomst op het moment iemand een leenaanbod aanvaardt of op het moment u als uitlener een uitleenaanbod van de lener aanvaardt. Wanneer iemand dus vraagt of hij van u geld mag lenen, en u zegt dat dit goed is en geeft het geld, dan is er sprake van een leenovereenkomst volgens de wet.
Belangrijk: Een leenovereenkomst is weliswaar altijd rechtsgeldig – ook zonder schriftelijke vastlegging – maar u moet het bestaan ervan wel kunnen bewijzen als de tegenpartij dit ontkent. Zonder enige vorm van bewijs (geen bankafschrift, geen berichtjes, geen getuigen) wordt het bij een rechter lastig om uw zaak te winnen.
De wet stelt verder geen eisen over hoe een geldleenovereenkomst tot stand moet komen. Een lener en een uitlener hoeven dus geen schriftelijke overeenkomst op te stellen, al is dat vanuit bewijskundig oogpunt wel aan te raden. Een leenovereenkomst kan dus ook prima via sms, e-mail, WhatsApp of mondeling worden afgesloten.
Hoe een mondelinge afspraak over een lening bewijzen?
Als de lener ontkent dat er een lening bestaat, ligt de bewijslast bij u als schuldeiser. U moet aantonen dat er geld is overgemaakt of overhandigd én dat dit als lening bedoeld was (en niet als gift). Gelukkig zijn er verschillende manieren om dit aan te tonen.
In het geval de afspraken hierover gemaakt zijn via sms of andere tekstberichten, is dit bewijzen erg simpel: u hoeft immers alleen maar de berichten te laten zien. Lastiger kan het zijn wanneer er alleen een mondelinge overeenkomst bestaat.
Bewijs dat een rechter accepteert:
- Bankafschriften met overschrijvingen waarop ‘lening’ of vergelijkbare tekst staat vermeld
- WhatsApp-, sms- of e-mailberichten waarin over de lening wordt gesproken
- Een schriftelijke (ook niet-getekende) overeenkomst of notitie
- Berichten waarin de schuldenaar de lening erkent of niet ontkent
- Getuigenverklaringen van personen die van de lening wisten
- Een combinatie van bovenstaande, bijvoorbeeld een bankoverschrijving plus later WhatsApp-contact over terugbetaling
In het geval van een mondelinge overeenkomst zijn er dus genoeg mogelijkheden om te bewijzen dat er een lening is die moet terugbetaald worden. Denk aan een bankoverschrijving. Wanneer u een afschrift kunt laten zien met daarop een betaling van € 10.000,- aan de schuldenaar, zal de rechter dit in de meeste gevallen als voldoende bewijs zien, zeker in het geval de schuldenaar hier geen betere uitleg voor kan geven.
Wat als u contant geld uitleent en niks op schrift heeft?
Ook bij een contante lening kunt u de rechter overtuigen van het bestaan van de lening, maar dit is wel een stuk lastiger zonder enig schriftelijk bewijs. De kans van slagen hangt dan volledig af van of u achteraf bewijs kunt verzamelen dat aantoont dat de andere partij zich gedraagt alsof er een lening bestaat.
Het is bijvoorbeeld heel normaal om iemand aan wie u geld geleend heeft een sms of WhatsApp te sturen met de vraag wanneer u het geld terugkrijgt. U stuurt dan bijvoorbeeld: ‘Hey Karel, ik vroeg me af wanneer je die lening van € 10.000,- kan terugbetalen?’ Wanneer Karel dan iets terugstuurt als: ‘Ik heb nu echt geen geld, laat het weten wanneer ik het wel heb’, dan bevestigt hij daarmee het bestaan van de lening. Dit bericht alleen is dus voldoende bewijs.
En mocht het zo zijn dat iemand stelselmatig uw berichtjes negeert, dan kan dit ook als bewijs gelden voor de rechter. Het is immers geen gangbaar gedrag om berichten van een vriend of bekende te blijven negeren, zeker niet als ze niet kloppen. Als er geen sprake is van een lening, is het immers veel normaler om uitleg te vragen of in discussie te gaan.
Let op: Als Karel helemaal niet reageert op uw berichten en ook nooit erkent dat er een lening is, dan heeft u een probleem. Berichten negeren kan wel een aanwijzing zijn, maar is op zichzelf niet voldoende bewijs. In zo’n geval wordt het moeilijk om bij de rechter gelijk te krijgen zonder aanvullend bewijs (zoals getuigen die van de lening wisten).
Wanneer wordt het lastig om geld terug te vorderen?
Er zijn situaties waarin het terugvorderen van geleend geld zeer moeilijk wordt:
- Contante lening zonder enig bewijs: Als u cash geld heeft gegeven en er nergens iets over is vastgelegd (geen berichten, geen getuigen), is het bijna onmogelijk om dit te bewijzen.
- Lener ontkent alles consequent: Als de schuldenaar vanaf het begin ontkent dat er een lening is en nooit heeft gereageerd op uw berichten, ontbreekt cruciaal bewijs.
- Onduidelijk of het een gift was: Als niet vast te stellen is of het bedrag als lening of als gift bedoeld was (bijvoorbeeld bij familiehulp zonder duidelijke afspraken).
- Schuldenaar woont in het buitenland: Bij debiteuren buiten Nederland wordt incasso aanzienlijk complexer en kostbaarder. In dat geval is goed bewijs nóg belangrijker.
Praktisch advies: Leg bij elke lening – ook tussen vrienden – minimaal iets schriftelijk vast. Een simpel WhatsApp-bericht waarin staat “Ik leen je € 5.000, terugbetalen graag binnen 6 maanden” is al voldoende om later als bewijs te dienen.
Rente bij onderhandse leningen aan vrienden en familie
Net zoals bij een lening van de bank, kunt u bij het uitlenen van geld aan vrienden en familie afspreken om hiervoor rente in rekening te brengen. Dit kan echter alleen als dit schriftelijk is vastgelegd. Maakt u hier dus alleen mondelinge afspraken over? Dan kunt u alleen het oorspronkelijke leenbedrag terugvorderen, en dit niet verhogen met rente. Heeft u dit wel schriftelijk vastgelegd? Dan kunt u het bedrag verhoogd met rente (laten) terugvorderen. De hoogte van de rente die u kunt rekenen is afhankelijk van wat u precies heeft afgesproken hierover.
Percentage aan rente afgesproken
Heeft u schriftelijk een bepaald percentage aan rente afgesproken? Dan geldt vanzelfsprekend dit percentage in uw overeenkomst. Houd alleen wel rekening met het maximale percentage dat u wettelijk mag rekenen bij leningen tussen particulieren. Dit is momenteel (2024) vastgesteld op 15%, op jaarbasis wel te verstaan.
Wel rente afgesproken, maar niet hoeveel
Heeft u bij het verstrekken van de lening wel afgesproken dat het leenbedrag met rente moet worden terugbetaald, maar de hoogte van de rente niet gespecificeerd? Dan geldt de wettelijke rente. De wettelijke rente wordt door de overheid vastgesteld en verschilt van jaar tot jaar. Vanaf 1 juli 2023 bedraagt de wettelijke rente 7,00%. Daarvoor was de wettelijke rente 6,00%.
Geen rente afgesproken
Hebben jullie bij het afspreken van de lening niet schriftelijk afgesproken dat u rente rekent? Dan is de lener u ook geen rente verschuldigd. In dit geval heeft u enkel recht op het originele leenbedrag.
Wanneer moet een lening aan een vriend terugbetaald worden?
Bij zakelijke leningen wordt altijd een terugbetaaltermijn afgesproken. Bij leningen tussen particulieren is dit ook een goed idee, maar niet altijd even gebruikelijk. Vaak wordt ervanuit gegaan dat de lener het bedrag wel op korte termijn zal terugbetalen, totdat dit zelfs na herhaaldelijk vragen niet gebeurt.
In het geval u wel een termijn of uiterste betaaldatum heeft afgesproken, dan is die rechtsgeldig. Na het verstrijken van de betaaltermijn is de lener dan in gebreke, en kunt u actie ondernemen. Heeft u afgesproken dat u terugbetaald wordt wanneer de lener het kan en vermoedt u dat de lener inmiddels voldoende geld heeft? Dan kunt u een financiële doorlichting van de schuldenaar aanvragen om aan te tonen dat hij of zij over voldoende middelen beschikt.
Heeft u hierover niets afgesproken? Dan schrijft de wet voor dat u als schuldeiser direct kunt beginnen met het opeisen van het geleende geld. Dit betekent dat u dus direct het recht heeft om terugbetaald te worden, en u dus ook direct actie kunt ondernemen.
Wanneer u al herhaaldelijk om uw geld heeft gevraagd, kunt u de schuldenaar een aangetekende ingebrekestelling-brief sturen. Op die manier weet u zeker dat de schuldenaar uw brief ontvangt. In die brief schrijft u dat u binnen een bepaalde termijn (bijvoorbeeld 28 dagen) verwacht terugbetaald te worden en dat bij het uitblijven van een betaling verdere stappen worden ondernomen. Op die manier geeft u de debiteur nog een laatste kans om aan zijn verplichtingen te voldoen, zonder dat er extra incasso- en gerechtelijke kosten in rekening moeten worden gebracht.
TIP: Hoe langer u wacht met het terugvorderen van uw lening, hoe lastiger het wordt. Bewijs kan verdwijnen (berichten worden gewist), getuigen vergeten details, en de schuldenaar kan verhuizen of financieel onvindbaar worden. Handelen binnen enkele maanden vergroot uw slaagkans aanzienlijk.
Incasso bij geleend geld terugvorderen
Wanneer nemen wij een lening in incasso?
Bij Bill Incasso nemen we alleen leningen aan waarbij er voldoende bewijs is dat de lening daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Dit kan zijn:
- Een getekende leenovereenkomst
- Bankafschriften met duidelijke omschrijving
- Berichtenwisselingen waarin de schuldenaar de lening erkent
- Een combinatie van verschillende bewijsstukken
Heeft u alleen een mondeling gemaakte afspraak zonder enige schriftelijke bevestiging? Dan adviseren we eerst contact op te nemen via berichten (WhatsApp, e-mail) waarin u naar de lening verwijst. De reactie hierop kan als bewijs dienen.
Brengen uw eigen inspanningen om het geleende geld terug te krijgen niet de gewenste resultaten? Dan is het tijd om professionele hulp in te schakelen. Bij Bill Incasso hebben wij veel ervaring met het innen van leningen. Dit doen wij met een bewezen effectieve incassoprocedure speciaal voor particulieren, op basis van no cure no pay. Wat onze methode uniek maakt is onze vriendelijke manier van incasseren. Dit is in onze ogen het meest effectief en zorgt er ook voor dat de relatie tussen u als crediteur en de debiteur niet onnodig onder druk komt te staan. Omdat we daarnaast werken op basis van no cure, no pay, kost het u als indiener ook niets wanneer de betaling uitblijft.
Zo werkt een incassotraject bij leningen tussen vrienden
Bij het incasseren van een openstaande vordering, gaan wij stap voor stap te werk en voeren we de druk indien nodig steeds iets verder op. Indien u wenst sturen wij de lener eerst nog een vriendelijke laatste herinnering, waarmee hij of zij zonder extra kosten alsnog aan de betaalverplichting kan voldoen. Vaak is een brief op het briefpapier van ons incassobureau voldoende om snel te betalen.
Mocht de betaling uitblijven, dan zullen onze incassospecialisten de schuldenaar op diverse manieren benaderen en vriendelijk doch dringend verzoeken om tot betaling over te gaan. Dit leidt in negen van de tien gevallen tot succes. Geeft echter de vriend het geld ook niet terug na tussenkomst van onze incasso-experts? Dan kunnen we het geleende geld terugvorderen via de kantonrechter en beslag laten leggen op de eigendommen. Uiteraard doen wij dit altijd in goed overleg. En goed om te weten: vanuit onze kantoren in onder meer Bergen op Zoom, Rotterdam en Amsterdam werken wij door heel Nederland!