Een deurwaarder is door de kroon benoemd en mag als enige in Nederland ambtshandelingen verrichten. Ambtshandelingen zijn werkzaamheden die verricht worden vanuit zijn of haar ambt. Je kunt hierbij denken aan het betekenen van een dagvaarding of het leggen van beslag op iemands inkomen. Uiteraard zijn hier strenge regels en voorwaarden aan verbonden. Zo zal in de meeste gevallen voor het leggen van beslag een vonnis van de rechter nodig zijn. Een deurwaarder komt dan ook alleen in actie bij een gerechtelijke procedure.
Eigenlijk mag een deurwaarder in het minnelijke incassotraject, dat is de fase waarin geen derde partijen zoals een rechtbank ingeschakeld worden, niets meer dan een incassobureau ook mag.
Pas op het moment dat een gerechtelijke procedure opgestart gaat worden, moet er voor het betekenen van de dagvaarding een deurwaarder ingeschakeld worden. Overigens kan een incassobureau prima een externe deurwaarder inschakelen. In de meeste gevallen is dit voor een opdrachtgever nog goedkoper ook dan dat wanneer zij rechtstreeks een opdracht indienen bij een deurwaarder.
Wanneer er bij de rechtbank een vonnis behaald is, zal dit vonnis door een deurwaarder betekend moeten worden. Pas daarna mag een deurwaarder beslag leggen. Beslag leggen kan op diverse manieren. Zo kan er beslag gelegd worden op het inkomen, op de inboedel, op een voertuig, etc.
Eigenlijk pas wanneer er een dagvaarding opgesteld is en deze betekend moet worden aan de debiteur. Betekenen wil zeggen dat de deurwaarder persoonlijk langs gaat en de dagvaarding afgeeft, dit is een wettelijke verplichting. Ook wanneer het vonnis betekend wordt en bij sommige gevallen als er beslag gelegd wordt, komt hij aan de deur. Overigens is een debiteur niet verplicht een deurwaarder binnen te laten.
De deurwaarder komt voornamelijk bij gerechtelijke- cq incasso zaken in actie. Maar je kunt een deurwaarder ook voor een akte van constatering inschakelen. Wordt er bijvoorbeeld iets smadelijks over je bedrijf op internet gezet dan kun je de deurwaarder verzoeken daar naar te kijken. Er wordt dan in een akte van constatering vastgelegd wat er waar stond. Zo heb je achteraf altijd bewijs ook als het artikel verwijderd zou worden.